ÇOCUKLUK ÇAĞI KORKULARI
Korku, bir tehdit ya da tehlike karşısında ortaya çıkan doğal bir duygudur. Genellikle, bireyin kendisini koruma içgüdüsünden kaynaklanır. Fiziksel, psikolojik ya da sosyal bir tehdit algısına yanıt olarak meydana gelen korku, bireyin hayatta kalma mekanizmalarından biridir.
Korkunun Bazı Temel Özellikleri
Duygusal Tepki: Korku, yoğun bir kaygı ve endişe duygusu olarak deneyimlenir. Bireyin kalp atış hızı artar, nefes alma hızı değişir ve kaslar gerginleşir.
Biyolojik Tepki: Korku, "savaş ya da kaç" tepkisini tetikler. Bu, insanın ya düşmanla karşılaşma ya da ondan kaçma konusunda daha hazırlıklı olmasını sağlar.
Davranışsal Tepkiler: Korku, gözlemlenebilir davranışsal tepkilere yol açabilir; birey tehlikeden kaçabilir, gizlenebilir ya da tehdit karşısında harekete geçebilir.
Bilişsel Süreçler: Korku, bireyin düşüncelerini ve algılarını da etkiler. Korkulan nesne ya da durum hakkında olumsuz düşünceler ve algılar gelişebilir.
Çocukluk Çağı Korkuları
Çocukluk dönemi, birçok duygusal ve fiziksel gelişim sürecinin yaşandığı kritik bir dönemdir. Ancak bu dönemde çocuklar, çeşitli korkularla da karşılaşabilirler. Çocuklar, farklı yaşlarda farklı korkular deneyimleyebilirler. Küçük çocuklar genellikle karanlık, yüksek sesler ya da yalnız kalma gibi korkular yaşarken, daha büyük çocuklar sosyal durumlar ya da başarısızlık gibi korkular yaşayabilir.
İlk çocukluk döneminde çocukların korkularının olması doğaldır. Bu dönemde soyut düşünme gelişmediği ve çocuğun bir çok şeyi anlamlandıramadığı için korkularının olması gelişimsel olarak beklenmektedir. Hayal gücü, korkuları pekiştirebilir.
Çocukluk Çağı Korkuları Normal Midir?
Çocukluk çağı korkuları, çoğu çocukta görülen yaygın bir durumdur ve genellikle doğal bir gelişim sürecinin parçası olarak kabul edilir.
Korkuların Nedenleri
Gelişimsel Süreç ve Aşamalar: Küçük çocuklar, hayal gücünün gelişmesiyle birlikte gerçek ve hayali olayları ayırt edemeyebilirler. Bu durumda, hayali karakterler ve olaylar korku yaratabilir. Soyut düşünemeyen çocukların soyut kavramlara yönelik korkuları daha çok olmaktadır.
Yaşamsal Deneyimler: Eğitim ortamında veya evde yaşanan stresli olaylar (örneğin; boşanma, hastalık) çocuklarda kaygı ve korkuya neden olabilir.
Gözlem: Çocuklar, ebeveynlerinin veya diğer yetişkinlerin korkularını gözlemleyerek bu duyguları öğrenebilirler. Bir ebeveynin kediden korkmasına tanık olan çocuğun da kediyi korkulacak bir şey olarak algılama olasılığı artacaktır.
Bilişsel Gelişim: Çocuklar, belirli bir yaş grubuna geldiklerinde mantık yürütme yeteneklerini geliştirirler. Ancak bu süreçte, dünya hakkında daha çok şey öğrenirken, bazı durumlar onları korkutabilir.
Çocukluk Çağı Korkularının Türleri
● Gerçekçilik Korkuları: Çocukların doğrudan karşılaşabileceği gerçek tehlikeler (kaza, hastalık vb.) ile ilgili korkulardır.
● Hayali Korkular: Canavarlardan, karanlıktan veya hayalî kızgın yaratıklar gibi şeylerden duyulan korkulardır. Bu tür korkular, genellikle küçük çocuklarda görülür. (Canavar, öcü, hayalet…)
● Boşluk Korkusu: Yükseklik veya kapanma gibi durumlara karşı korkular, çocukların gelişiminde sık rastlanan bir durumdur.
● Yalnız Kalma Korkusu ve Ayrılma Korkusu: Küçük yaşlardaki çocuklar, ebeveynlerinden veya bakım veren kişilerden ayrılma korkusu yaşayabilirler.
Korkularla Başa Çıkma Yöntemleri
● Çocuklarınızı korkularıyla ilgili dinlemek, onların duygularını anlamanıza yardımcı olur. Korkularını ifade ettiklerinde, onlara güven vermek önemlidir.
● Korkularını küçümsemek yerine, onları nasıl başa çıkacaklarına dair yapıcı öneriler sunun. Korkularının mantıklı olmadığını göstermek, onları rahatlatabilir.
● Korkuların üstesinden gelmenin yollarından biri de hayal gücünü kullanmaktır. Çocuklarla birlikte olumlu hikayeler yaratabilir ya da korkulu karakterleri mizahi bir şekilde ele alabilirsiniz.
● Korkulan nesneye yada duruma karşı çocuğu doğrudan maruz bırakmak yerine küçük adımlarla ilerlemek daha rahatlatıcı olabilir. Korkulan duruma karşı yavaş yavaş maruz kalma, çocukların kaygı düzeylerini azaltmalarına yardımcı olabilir. Örneğin; karanlık bir odada birkaç dakika geçirerek, karanlıktan korkularını azaltabilirler.
● Kendi korkularınızla başa çıkmada gösterdiğiniz olumlu tutum, çocuğunuza farklı yaklaşımları öğrenme fırsatı sunabilir.
● Aile ortamının sıcak ve destekleyici olması, çocukların kendilerini güvende hissetmelerine yardımcı olur. Ebeveynler, çocukların kendilerini ifade etmelerine olanak tanıyarak korkularını daha iyi başa çıkmalarını sağlayabilir.
‘’Çocuğum Korkuyor Diye Terapi Almalı Mıyım?’’
Çocukluk çağı korkuları, çocukların duygusal ve sosyal gelişim süreçlerinin doğal bir parçasıdır. Ebeveynler ve eğitimciler ve terapistler olarak, bu korkuları anlamak, desteklemek ve uygun stratejilerle yaklaşmak, çocukların sağlıklı bir şekilde büyümelerine katkı sağlayabilir.Her çocuğun korkularla başa çıkma şekli farklıdır; dolayısıyla, onların ihtiyaçlarına göre yaklaşmak önemlidir. Korkularını aşabilmeleri için onlara sevgiyle ve sabırla destek vermek, gelecekte daha sağlam ve kendine güvenen bireyler olmalarına yardımcı olacaktır.
Gelişim sürecinin bir parçası olan çocukluk çağı korkuları önemli bir meseledir. Çocuğun başa çıkmakta zorlandığı tüm duygu ve durumlarda olduğu gibi çocukluk çağı korkuları ile ilgili de bir uzman desteği ve görüşü almak oldukça önemli ve faydalı olacaktır. Korkularını aşabilmeleri için onlara sevgiyle ve sabırla destek vermek, duyguları ile baş etme becerilerini geliştirmek gelecekte daha sağlam ve kendine güvenen bireyler olmalarına yardımcı olacaktır.