ERGEN EBEVEYNİ OLMAK
ERGENLİK NEDİR?
Çocukluktan erişkinliğe geçiş dönemi olarak tanımlanabilen ergenlik döneminde, sorunların kolaylıkla çözebilmesi ve bu evrenin daha rahat aşabilmesi, geçmişteki olumlu aile ilişkilerine bağlıdır. Anne ve babasıyla başarılı iletişim kurabilen ergen, değer verildiğini hisseder, kendine güveni artar ve kendini daha iyi ifade eder, kişisel sorunlarını kolaylıkla çözebilir. Çocukların erken dönemde yaşadığı sağlıksız aile içi iletişim ve etkileşim, olumsuz anne-babanın tutumları çocuğun psiko-sosyal gelişimine yönelik riskleri artırdığı düşünülmektedir.
Ergenlik dönemi, bireylerin çocukluktan yetişkinliğe geçiş yaptığı önemli bir süreçtir ve genellikle 12-18 yaşları arasında gerçekleşir. Bu dönemde fiziksel, duygusal, sosyal ve bilişsel birçok gelişimsel değişiklik yaşanır.
ERGENLİK ÇAĞI GELİŞİMSEL ÖZELLİKLERİ NELERDİR?
● Ergenlik döneminde hızlı bir büyüme süreci yaşanır. Bu dönemde boy uzaması ve kilo artışı belirgin hale gelir.
● İlk adet dönemi (kızlar) ve ergenlikte sperm üretiminin başlaması (erkekler) gibi cinsel olgunlaşma belirtileri görülür. İkincil cinsiyet özellikleri belirginleşir.
● Vücut şekli ve dış görünümde değişiklikler meydana gelir. Bu durum, ergenlerin kendilik algısını etkileyebilir.
● Hızlı hormonal değişimler, duygusal dalgalanmalara neden olabilir. Bu dönemde ergenler genellikle melankolik veya öfkeli hissedebilir.
● Ergenler, kimliklerini bulma sürecinde kendilerine dair daha fazla farkındalık kazanır. Bu süreç, özgüvenlerini olumlu veya olumsuz yönde etkileyebilir.
● Ergenler, ailelerinden bağımsız hale gelme isteği duyarlar ve bu durum bazen aile içi çatışmalara yol açabilir.
● Ergenlik döneminde akran ilişkileri ön plana çıkar. Arkadaşlıklar, sosyal kimliği şekillendirmede önemli bir rol oynar.
● Ergenler, kim olduklarına dair öz kimliklerini arama sürecindedirler. Farklı sosyal roller denemeye açılırlar ve bu süreçte çeşitli sosyal gruplara katılabilirler.
● Ergenler, soyut düşünme becerilerinin gelişimi ile daha karmaşık sorunları çözme, kavramları anlamada ve geleceği düşünmede daha yetkin hale gelirler.
● Ergenlik dönemi, eleştirel düşünme ve problem çözme becerilerinin gelişiminde önemli bir aşamadır. Gençler, daha bağımsız düşünme becerileri kazanır.
● Ergenler, sosyal etkileşimler ve deneyimler yoluyla kendi değerlerini ve inanç sistemlerini oluşturma sürecindedirler. Bu dönemde kimlik ve ideoloji ile ilgili sorgulamalar artar.
● Ergenler, keşfetme ve sınırları zorlama eğilimi gösterebilirler. Bu, bazen riskli davranışlarla (sigara içme, alkol kullanma, yasadışı etkinlikler) sonuçlanabilir.
● Ergenler, daha fazla sorumluluk almaya ve bağımsız kararlar vermeye yönelik istek duyarlar.
ERGENLİK ÇAĞINDAKİ ÇOCUĞU OLAN EBEVEYNLERE ÖNERİLER
Ergenlik dönemi, hem ergen bireyler hem de ebeveynleri için zorlu bir süreç olabilir. Bu dönemde ebeveynlerin, çocuklarıyla olan iletişimlerini güçlendirmeleri ve ergenlik döneminin getirdiği değişimlere karşı duyarlı olmaları önemlidir. İşte ergenlik çağındaki çocuğu olan ebeveynlere yönelik bazı öneriler:
Açık İletişim Sağlayın; Çocuğunuzun düşüncelerini, hislerini ve endişelerini dikkate almak için aktif bir dinleyici olun. Onlara kendilerini ifade etme fırsatı verin. Çocuğunuzun ilgi alanları, arkadaşlık ilişkileri ve duygusal durumu hakkında daha fazla bilgi edinmek için açık uçlu sorular sorun.
Empati Geliştirin; Ergenlik dönemindeki duygusal dalgalanmaların zorluğunu kavrayarak, çocuğunuzun duygusal ihtiyaçlarına duyarlı olun. Ergenlerin, bazen anlaşılmadığını hissettiği anlar olabilir. Onlara karşı anlayışlı ve destekleyici olmaya çalışın.
Sınırlar ve Kurallar Belirleyin; Aile içindeki beklentileri ve değerleri net bir şekilde ifade edin. Bu kuralların arkasında nedenler olduğunu açıklayın. Kurallarda esneklik sağlamak, çocuğunuzun büyüdükçe bağımsızlık arayışını destekler.
Başarıları Kutlayın; Çocuğunuzun başarılarını ve olumlu davranışlarını takdir edin. Bazen büyük başarılar yerine, günlük olumlu adımları ve gelişimleri kutlamak daha anlamlı olabilir, özgüvenini destekleyebilir.
Sağlıklı Bağlantılar Kurun; Evinizde her türlü konu hakkında rahatça konuşulabilen bir ortam oluşturun. Bu, çocuğunuzun size güven duymasını sağlar. Çocuğunuzun arkadaşları ile ilgili bilgi edinmeye çalışın. Sosyal çevrelerine ilgi göstermek, sizinle daha açık bir iletişim sürmelerine yardımcı olur.
Duygusal ve Fiziksel Sağlığı Destekleyin; Spor veya hobiler gibi fiziksel aktiviteleri destekleyin. Bu, hem bedensel hem de duygusal sağlık için önemlidir. Özellikle zor zamanlarda çocuklarınıza duygusal destek sunun. Gerekirse profesyonel yardım almalarını teşvik edin.
Özsaygıyı Destekleyin; Çocuğunuzu bağımsız kararlar almaya teşvik edin. Bu, onların özsaygısını ve bağımsızlık hissini artırır. Farklı fikirlerine saygı göstererek, çocuğunuzun kendi kimliğini bulmasına yardımcı olun.
Eğitim ve Gelecek Hakkında Konuşun; Eğitim, kariyer ve gelecek hedefleri hakkında konuşarak, çocuğunuzun ne istediğini anlamalarına yardımcı olun. Eğitim ve kariyer seçimlerinde çocuğunuza destek olun ancak baskı yapmaktan kaçının. Kendi hedeflerini belirlemesine izin verin.
Ergenlik dönemi, her birey için benzersiz bir deneyimdir. Ebeveynler, destekleyici bir ortam sağlayarak çocuklarının bu dönemi daha sağlıklı atlatmalarına yardımcı olabilir. Unutmayın ki, iletişim, empati ve anlayış, bu süreçte en önemli unsurlardır.
ERGENLİK ÇAĞINDAKİ ÇOCUĞUMLA İLETİŞİMİMİ NASIL GÜÇLENDİREBİLİRİM?
Ergenlik çağındaki çocuklarla iletişim kurmak zorlu olabilir, ancak doğru yaklaşım ve stratejilerle bu iletişimi güçlendirmek mümkündür. İşte ergenlik dönemindeki çocuğunuzla iletişiminizi geliştirmek için bazı öneriler:
Dinleme Becerilerinizi Geliştirin.
Çocuğunuzu dinlerken, dikkatlice göz teması kurun ve söylediklerine odaklanın. Onların sözlerinin yanı sıra beden dilini de gözlemleyin. Dinledikten sonra, anladığınızı göstermek için kısa geri bildirimler verin. Örneğin, "Yani bu durumda böyle hissettiğini söylüyorsun?" gibi.
Açık ve Dürüst Olun
Duygu ve düşüncelerinizi açıkça ifade edin. Kendinizi açıkça ifade etmek, çocuğunuzun da aynı şekilde davranmasını teşvik eder. Önemli konuları konuşmak için uygun zamanlar seçin. Örneğin, yere oturup sohbet edebileceğiniz rahat bir ortamda konuşmanız daha etkili olabilir.
Empati Geliştirin
Çocuğunuzun duygularını anlamaya çalışın ve hissettiklerini ciddiye alın. Bu, onların kendilerini daha güvende hissetmesine yardımcı olur. Kendi ergenlik döneminizden deneyimlerinizi paylaşarak, onların yalnız hissetmelerini engelleyebilirsiniz.
Ortak Aktiviteler Planlayın
Ortak hobiler veya aktiviteler bulun. Spor yapmak, yemek pişirmek ya da bir film izlemek, aranızdaki bağı güçlendirebilir. Rahat bir ortamda birlikte vakit geçirebilmek, açık iletişimi teşvik eder.
Saygılı ve Destekleyici Olun
Çocuğunuzun fikirlerine ve seçimlerine saygı gösterin. Farklı düşünceleri kabul etmek, iletişimi güçlendirir. Yanlış yolda olduğunu düşündüğünüzde, eleştiriden çok yapıcı geri bildirimlerde bulunun.
Sabırlı Olun
İletişim ve ilişki geliştirmek zaman alabilir. Çocuğunuzun kendini ifade etmesi veya açılması için sabır gösterin.
Unutmayın ki, iletişimde en önemli unsurlar güven, saygı ve anlayıştır. Açık bir iletişim kurmayı ve sağlam bir ilişki geliştirmeyi hedefleyerek, çocuğunuzla daha sağlıklı bir bağ oluşturabilirsiniz.