OKUL FOBİSİ NEDİR?
Ebeveynler çocuklarının bebeklikten okul dönemine kadarki gelişimini heyecanla ve
şefkat dolu bakışlarla takip ederler. Çocuğun okula başlayacak olması ise bu sürece yeni bir heyecanın eklenmesi anlamına gelmektedir. Heyecan içerisinde mutlu anları
barındırdığı gibi endişe kavramını da barındırabilmektedir. Tam bu noktada karşımıza bir kavram çıkmaktadır: Okul fobisi Okula karşı korku hem çocuk hem de aile için zorlu bir sürecin habercisi olabilmektedir. Uzun zamandır beklenen okul zili, çocuk tarafından tehlike çanı olarak algılanabilmektedir. Çocuk okula dair korkunun yanı sıra ailesinden kopma korkusu da duymaktadır.
Okulda karşı tedirgin bakış, sıkıntı hali ve güvensizlik hissetme parçaları bir araya
geldiğinde somut olarak zor bir süreç gözlemlenmektedir. Okul fobisi okulun
başlangıcında ortaya çıkabileceği gibi ilerleyen süreçte beklenmedik bir nedenden dolayı da oluşabilir. Çocuğun isteksiz durumuna karşı okula gitmeye ayak diremesi eşlik etmektedir. Bu duruma yapıcı şekilde yaklaşılmadığında ve çocuğa destek
olunmadığında süreç daha karmaşık bir hal alabilirken okul ile aradaki mesafe daha da
açılabilir.
OKUL FOBİSİ NASIL OLUŞUR?
Burada tek bir neden belirtmek mümkün değildir. Durum çocuktan kaynaklanabileceği
gibi okulun kendisinden veya çevreden de kaynaklanabilir. Çocuk, öğretmenine karşı
olumsuz bir algı içerisinde olabilir. Örneğin otoriter bir öğretmen karşısında nasıl uyum sağlayacağını bilememek korkutucu olabilir. Kalabalık bir sınıf, sürekli üzerinde diğer
gözlerin olduğunu düşünmeye ve uyum kurmaya engel olarak görülebilir. Diğer çocuklar tarafından alay edilme, oyunlarda dışarıda bırakılma, yalnız kalma endişesi neden olabilir. Bunlar daha çok okulla ilgili nedenler olmakla gibi bu faktörlerin haricinden doğrudan ev ortamından, anne ve baba ilişkisinden kaynaklanıyor olma ihtimali de vardır. Aşırı koruyucu ailelerde bu durum yaygın olarak görülmektedir. Anneden ya da bakım verenden ayrılmak çok zorlayıcı olabilmektedir. Çocuk evden çıkmaya karşı aşırı dirençli olabilir. Anneyi kaybetme korkusu, kardeşe duyulan kıskanma, ailede olumlu bir eğitim süreci yaşanmaması, aile içi gerilimler ve iletişim kopukluğu önemli etkenlerdendir.
OKUL FOBİSİ VE BELİRTİLER
Birçok fiziksel belirti ile açığa çıkabilmektedir. Okul öncesinde karın ağrıları, hızlı kalp
artışı, titreme, sık sık tuvalete gitme, mide bulantısı, baş dönmesi görülebilmektedir.
Çocuklar okula gitmeye karşı diretebileceği gibi okula gidebilirler ama orada izole şekilde günlerini geçirebilirler.
ANA-BABA VE ÇOCUK İLİŞKİSİ
Okula dair ilgi çekici konuşmalar. Henüz okul açılmadan önce yapılabilir. Okul fobisi olan çocuğun ebeveynleri çocuğun gözden uzak olması nedeniyle gerilebilmekte ve bu gerginlik de çocuğa olumsuz yansıyabilmektedir. Burada ailenin sorumluluğu önemlidir. Çocuğa karşı sakin ve soğukkanlılığı hissettirmelidirler. Okul fobisi olan çocuğa kızmak, onu tehdit etmek işleri iyiye götürmeyeceği gibi daha çıkmaz bir hale sürükleyebilir. Suçlayıcı olmayan bir dille sorunları dinlemek ve nereden kaynaklandığını aramak önemlidir. Okula dair kademeli bir alıştırma sergilenebilir. İlk gün okulun bahçesinde beraber beklenebilir sonrasında içeride kantin vb bir alanda vakit geçirilebilir ve en sonunda sınıfta adapte olması sağlanabilir.