SOSYAL ANKSİYETE
Kişilerin yargılanacakları durumlardan korkmaları , bulundukları ortamda ilgi odağı olabilecekleri ortamlardan kaçınmaları, rezil olma veya kendisini rezil etme endişesi taşırken sosyal bir durum karşısında en kötü sonuçların olacağı düşüncesi taşıyıp insanlarla iletişimden kaçınmasıdır. Sosyal anksiyetenin ne olduğu, belirtilerini ve tedavisinin nasıl olduğuna bakalım
SOSYAL ANKSİYETE NEDİR?
Sosyal anksiyete , sosyal fobi olarak da bilinen ve bireylerin sosyal ortamlarda yoğun kaygı, utanma, korkma ve kaygılı hissetmesine neden olan anksiyete bozukluğudur. Bireylerin yaşamış olduğu bu durum günlük yaşamlarını ve sosyal ilişkilerini olumsuz yönde etkilemektedir. Bireylerin sosyal ortamlardan kaçınmaları, topluluk önünde konuşmaktan çekinme ve konuşurken de aşırı terleme , çarpıntı, hızlı kalp atışı, yüz kızarması gibi fiziksel semptomlarında görüldüğü durumda bireyler kendilerini yetersiz hissetmektedir.
SOSYAL FOBİ NEDEN OLUR?
Sebepleri arasında kalıtımsal etkenlerin etkili olduğu kadar öğrenilmiş davranış olduğu konusunda da araştırmalar bulunmaktadır. Ebeveyn ve kardeşlerinde sosyal fobi görülen bireylerin sosyal fobi geliştirmelerinde olasılıklarının yüksek olduğu yapılan araştırmalarla görülmektedir. Sosyal Anksiyete bozukluğunun ne kadarının genetikten ne kadarının öğrenilmiş davranıştan kaynaklandığı henüz kesin belirlenememiştir.
Çocukluk döneminde zorbalığa maruz kalan aşağılanma reddedilme gibi olumsuz yaşam deneyimlerine sahip olan bireylerin sosyal anksiyete bozukluğuna daha yatkın oldukları gözlemlenmiştir. Aynı zamanda travma, istismar, aile içi çatışma ortamına maruz kalan bireylerde sosyal anksiyete bozukluğunu tetiklemektedir.
Beynimizde amigdala adı verilen yapının korku tepkilerini kontrol etmekte etkin rol oynadığı ve aşırı aktif amigdalası olan bireyler , sosyal durumlarda artan anksiyeteye neden olan yoğun korku tepkisine sahip olabilirler.
SOSYAL FOBİ NASIL ÖNLENİR?
Sigara, uyuşturucu, aşırı alkol ve kafein gibi zararlı maddelerin kullanımından kaçınmak gerekli, bu maddeler hem kaygıya neden olurken hem de kaygı hislerini ağırlaştırabilir.
Kendi hayatımızdaki sorunları önceliklendirmemiz, zamanımızı ve enerjimizi yönetmemizde kaygımızı azaltmada önemli bir etkiye sahiptir. Sevdiğiniz faaliyetlere hobilerinize zaman ayırmanızında olumlu kaygıyı yönetme konusunda önemli bir etkiye sahiptir.
SOSYAL FOBİ NASIL TEDAVİ EDİLİR?
Psikoterapi ve ilaç tedavisi ile sosyal anksiyete tedavi edilmektedir.
Psikoterapide çoğu zaman bireylerin yaşamış oldukları semptomlarda iyileşme sağlanmaktadır. Terapi sürecinde kişiler kendileriyle ilgili olumsuz düşünceleri tanıma ve değiştirme konusunda farkındalık kazarak Sosyal durumlarda başedebilmesi için güven kazanmaktadırlar. Bilişsel davranışçı terapi anksiyete için en etkili olduğu bilenen psikoterapi türüdür. Hem bireysel hemde grupla yapıldığında aynı derecede etkiye sahiptir.
Maruz bırakmaya dayalı bilişsel davranışçı terapide bireyin yapmaktan kaçındığı durumlarla ilgili aşamalı olarak yavaş yavaş birey bu durumla yüzleştirilir. Bunu yapabildiğini ve başardığını fark eden bireylerde de kendisine güven duygusu kazanmaktadır.
İlaç tedavisinde ise bireyler Psikiyatristlerin kontrolünde semptomlarına göre ilaçların dozu ayarlanmakta ve yine doktor kontrolünde tedavi sonlandırılmalıdır.
SOSYAL FOBİ İÇİN YAŞAM ŞEKLİMİZDE YAPACAĞIMIZ DEĞİŞİKLER NELERDİR?
1-Alkol, sigara, kafein gibi bağımlılık yapıcı maddelerden kaçınmak
2- Fiziksel egzersiz yapmak, dengeli beslenme ve yeterli miktarda uykuya özen göstermeli
3- Kişiler küçük adımlarla pratik yapmalı bunun için günlük haftalık hedefler koymalı sosyal ortamlar konusunda da en yakın akraba arkadaş çevresinden başlayarak pratik yapması bireyin hissetmiş olduğu yetersizlik duygusunu azaltacağı göz önünde bulundurulmalı ve ne kadar çok pratik yaparsa endişesinin de o oranda azalacağını unutmamalıdır.